O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksida yosh bolali ayollarga bir qator imtiyozlar berilgan. Ayniqsa, byudjet tashkilotlarida ishlayotgan va 2 yoshga to‘lmagan bolasi bor onalar uchun bu imtiyozlar muhimdir. Bu maqolada ish vaqtini qisqartirish va qo‘shimcha tanaffuslar orqali yosh bolali ayollar ishini qanday osonlashtirish mumkinligi haqida gap boradi.

1. Mehnat kodeksining 397-moddasi bo‘yicha ish vaqti qisqartirilishi

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 397-moddasida 3 yoshga to‘lmagan bolasi bor ota-onalar uchun ish vaqti qisqartirilishi belgilangan. Byudjetdan moliyalashtiriladigan tashkilotlarda ishlaydigan onalar haftasiga 40 soat emas, balki 35 soat ishlaydi. Agar 5 kunlik ish haftasi bo‘lsa, demak, kuniga 7 soatdan ortiq ishlamasligi kerak.

Masalan: Boshqa xodimlar kuniga 8 soat ishlasa, 2 yoshga to‘lmagan bolasi bor ayol 7 soat ishlaydi. Bu degani, har kuni bir soat oldin ishdan ketish imkoniyatiga ega bo‘ladi, va ish haqi kamaymaydi.

2. Mehnat kodeksining 407-moddasi bo‘yicha qo‘shimcha tanaffuslar

Ikkinchi muhim imtiyoz Mehnat kodeksining 407-moddasida belgilangan. Ushbu moddaga ko‘ra, 2 yoshga to‘lmagan bolasi bor ota-onalar qo‘shimcha tanaffus olish huquqiga ega. Bu tanaffuslar kamida har 3 soatda, yarim soatdan kam bo‘lmagan davomiylikda beriladi. Ushbu tanaffuslar odatiy ovqatlanish tanaffusidan tashqari berilishi kerak.

Eng muhimi, ushbu tanaffuslar xodimning istagiga ko‘ra ish kunining oxirida ham berilishi mumkin. Bu degani, qo‘shimcha tanaffuslar jamlanib, xodim ish kunining oxirida ishdan 1 soat oldin ketishi mumkin. Ish haqi esa kamaymaydi.

3. Imtiyozlardan foydalangan holda ishdan 2 soat oldin ketish imkoniyati

Demak, 2 yoshga to‘lmagan bolasi bor ayol avvalo Mehnat kodeksining 397-moddasidan foydalanib, kunlik ish vaqtini 1 soatga qisqartirishi mumkin. Keyin esa, Mehnat kodeksining 407-moddasiga ko‘ra, qo‘shimcha 1 soatlik tanaffusni ish kunining oxiriga ko‘chirib, jami 2 soat oldin ishdan ketish huquqiga ega bo‘ladi.

 Byudjet tashkilotlarida ishlayotgan va 2 yoshga to‘lmagan bolasi bor ayollar Mehnat kodeksining 397 va 407-moddalaridan foydalangan holda, ishdan kuniga 2 soat oldin ketish imkoniyatiga ega bo‘lishi mumkin. Eng asosiysi, bu imtiyozlar ish haqi kamaymasdan qo‘llaniladi.