Odatda, huquq kafolati haqida so‘z borganda, amaldagi qonun hujjatlari, ularning mazmuniga singdirilgan huquqiy normalarning mazmuni tushuniladi. Shuni ham ta’kidlash lozimki, huquqiy normalar ideal holatda mavjud bo‘lar ekan, undan biron-bir kamchilik topish mushkul.

Masalan, «Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida»gi qonunning 8-moddasiga ko‘ra, «Yashash huquqi har bir bolaning uzviy huquqidir. Bola hayotiga suiqasd qilish eng og‘ir jinoyatdir», deb belgilangan. Bu o‘rinda qonun chiqaruvchi bolaning yashash huquqlari kafolatlarini normalagan. Xuddi shunday tarzda bolaning har bir huquqi mulkiy, shaxsiy nomulkiy huquqlari qonun normalari mazmuniga singdirilib, uning alohida huquqiy mexanizmlari qonun hujjatlarida o‘z ifodasini topadi.

Bolaning oilada yashash va tarbiyalanish huquqi, o‘z fikrini erkin ifoda etish huquqi, ota-ona va qarindoshlari bilan ko‘rishish huquqi hamda boshqa muhim huquqlari nazarda tutilgan. Shunday bo‘lsa-da, bolaning yashash joyini belgilash, uning fikrini inobatga olishga doir huquqlar qonunchilikda aniq ifodalanishi zarur.

Ba’zida ijtimoiy tarmoqlarda bolalarga nisbatan zo‘ravonlik ishlatilayotganligi holatlari ko‘rsatilmoqda. Bu garchi salbiy holat bo‘lsa-da, unga nisbatan muayyan huquqiy choralarning qo‘llanilishi kelgusida bola huquqlari buzilishining oldini olish bilan birga, kafolatlar qay darajada amalda ishlashini ham ko‘rsatadi.

Masalan, AQSHning «Politsiya to‘g‘risida»gi qonunining 29 a-bandiga ko‘ra, zo‘ravonlik ishlatgan oila boshlig‘ining uyga kirishi, xotini va bolalari bilan ikki hafta davomida har qanday aloqa qilishi taqiqlanadi. AQSHning ko‘plab shtatlarida o‘tgan asrning 60-yillari oxirida fuqarolar bolalarga nisbatan zo‘ravonlikda gumon qilingan taqdirda har bir holat bo‘yicha rasmiylarga hisobot berishga majbur qiladigan qonunlar qabul qilingan.

Agar bola oilaviy ahvolidan norozi bo‘lsa va sudga murojaat qilsa, unga ota-onasi yoki vasiylariga sudga kelishlari shartligi to‘g‘risida xabar berish kifoya. Ota-onalariga qarshi da’vo qo‘zg‘atish uchun bola kamida 14 yoshda bo‘lishi kerak. Bola, shuningdek, o‘z daromadi borligini va o‘zi haqida o‘zi g‘amxo‘rlik qilishi mumkinligini isbotlashi kerak.

Bolalar va o‘smirlar huquqlarining tengligi va ularga nisbatan kamsitishni taqiqlash to‘g‘risidagi normalar 1948 yildagi Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasida va 1966 yildagi ikkala Paktda ham mustahkamlangan. Xususan, Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining 2-moddasida irqi, terisining rangi, jinsi, tili, dini, siyosiy yoki boshqa e’tiqodlari, milliy yoki ijtimoiy kelib chiqishi, mulki, tuzilishi yoki boshqa maqomidan qat’i nazar, har kim ushbu deklaratsiya tomonidan e’lon qilingan barcha huquq va erkinliklarga ega bo‘lishi kerakligi belgilangan.

So‘nggi yillarda bolalar va o‘smirlar dunyosida katta o‘zgarishlar ro‘y berdi, ko‘plab texnik yangiliklar paydo bo‘lmoqda va ularning bo‘sh vaqtlarida mustahkam o‘rin egalladi (shaxsiy kompyuter, internet, elektron o‘yinlar, mobil telefon va boshqalar). Ushbu yangiliklardan foydalanish ko‘pincha yoshlar uchun yangi xavflarni keltirib chiqaradi, bu holat, albatta, bola huquqlari kafolatlari to‘g‘risidagi qonunchilikda inobatga olinmog‘i zarur.

Germaniyada yoshlarni himoya qilish to‘g‘risidagi amaldagi qonun ommaviy axborot vositalariga tegishli taqiqlovchi qoidalarni ko‘rsatadi. Har bir yosh o‘z rivojlanishi va tarbiyasida davlat tomonidan yordam olish huquqiga ega bo‘lganligi sababli, ushbu qonun mumkin bo‘lgan xavf-xatarlardan qochish uchun ularning muayyan xizmatlar, sport va ko‘ngilochar takliflari bo‘yicha vakolatlari to‘g‘risidagi qoidalarni mustahkamlaydi. Qonunda shuningdek, o‘z iqtisodiy manfaatlarini bolalar va o‘smirlar himoyasidan ustun qo‘ygan tadbir tashkilotchilariga hamda u yoki bu faoliyat bilan shug‘ullanuvchi shaxslarga nisbatan sanksiyalar nazarda tutilgan. Qonun qoidalari ota-onalar, murabbiylar, o‘qituvchilar va boshqa pedagog xodimlarni yoshlar o‘rtasida ta’lim olish ishlarida qo‘llab-quvvatlashi lozim.